بیانیه ۲۴ شوّال ۱۴۴۵ (۱۴۰۳/۰۲/۱۴)
بیانیهٔ حضرت آقای حاج مهندس سیّدعلیرضا جذبی ثابتعلیشاه ارواحنا فداه
در سالگرد شهادت حضرت امام جعفر صادق (ع)
برادران و خواهران ایمانی، فقرای نعمتاللّهی سلطانعلیشاهی وفَّقهمالله
با عرض سلام و تحیّت، در آغاز شهادتِ نٰاشِرِ دین خَیْرِالْاَنامْ اَلْقُرآن الناطق امام جعفر صادق عَلَیْهِالسَّلٰام را که مُجَدَّد اسلام و احکام شریعت و آداب طریقت دین مبین اسلام هستند به شما عزیزان که پیروان راستین مذهب جعفری هستید، تسلیت و تعزیت عرض میکنم و آن بزرگوار را شفیع قرار داده، رحمت و مغفرت الهی و توفیق عمل به تعالیم و دستورات آن حضرت را از خداوند متعال مسئلت دارم و امیدوارم همانطور که فرمودند اعمال ما طوری باشد که: «کونُوا لَنا زَیْناً وَ لا تَکونُوا عَلَیْنا شَیْناً» یعنی آبروی آنها باشیم نه آبرو ریزِ آنها، که منظور روشی است که در زندگانی بکار بریم که تمام اطرافیان شما بتوانند شما را مدل و اُسوه قرار دهند.
و اما بعد، لازم است نکاتی از اصول تعلیمات طریقهٔ نعمتاللّهی را که بزرگان سلسله از قدیم به دفعات تکرار کردهاند، بار دیگر برای توجّه بیشتر فقرا متذکّر شوم تا انشاءالله رفع هرگونه شُبههٔ احتمالی در آنان و دیگران شود.
- همانطور که در پند صالح آمده است: قوانین مملکتی را محترم دانسته و مطیع باید بود و تا بتوانید از وظیفه شخصی خود تجاوز ننمایید، به کار خود پرداخته در سیاست دخالت نکنید که مبادا آلت دست و بهانهٔ اجرای مقاصد دیگران گردید و در کار دیگران هم دخالت ننمائید. زیرا اساس تعالیم درویشی و عرفان در جهت تهذیب نفس و قرب به حقّ است و فقط کسی که قلباً طالبِ حقیقی سلوک اِلیالله است در آن جای دارد و چون امری قلبی است باید از دل برخیزد. لذا تبلیغ در درویشی و دعوت دیگران به آن، به هیچوجه درست نبوده و خلاف دستورات است. همانطور که حضرت صادق علیهالسلام فرمودهاند: «کونُوا دُعَاةً لِلنَّاسِ بِغَیرِ أَلْسِنَتِکمْ». یعنی مردم را با عمل خود به خیر و نیکی دعوت کنید نه با زبان. به همین جهت از آقایانِ مشایخ نیز درخواست شده که تا مطمئن نشدهاند کسی که اظهارِ طلب میکند و قصد و نیّت قلبیاش خداخواهی و خداجوئی است او را نپذیرند. زیرا بزرگان سلسله هیچگاه به دنبال جمع کردن تعداد بیشتر، باصطلاح «عِدَّه و عُدِّه»، نبوده و نیستند و همیشه کیفیّت بر کمیّت ترجیح داده شده است.
- شریعت و طریقت از هم جدا نیستند همانطور که ظاهر از باطن و جسم از روح در دارِ دنیا جدائی ندارند ولی شریعت نسبت به طریقت تقدّم زمانی دارد به همین دلیل از همهٔ طالبانِ راه خواسته میشود که ابتدا به دستورات شریعتی خود کاملاً عمل کنند و سپس طالب سلوک فقر میشوند. و برای دانستن احکام شریعت نیز، آنان را به مرجع جامع شرایط علمی و اخلاقی ارجاع داده میشود.
- اکنون که زمانهٔ ما متأسفانه به گونهای شده است که سیاسی اندیشی، اصل و مبنای هر کاری گردیده و هر عملی حتّی عبادی و معنوی، در دیدِ بدبینان و مغرضان با عملی مستقیماً سیاسی یا با انگیزهٔ سیاسی تلقّی میگردد، درحالیکه اگر به نکاتی که تاکنون بیان شده است و هیچکدام هم جدید نیست و بزرگانِ گذشته نیز بارها متذکّر شدهاند، بدون غرضورزی و تنگنظری توجّه و تحقیق میشد، به سادگی دیده میشد که درویشی یک حزب سیاسی نیست و هیچ درویشی از آن جهت که درویش است، جزو هیچ گروه و دستهجات سیاسی قرار نمیگیرد، زیرا نه از تعالیم فقری و درویشی و نه از گفتار مکرّر و کردار بزرگانِ فقر چنین چیزی بر نمیآید، چنانچه حضرت آقای مجذوبعلیشاه هم فرمودند که درویش باید تقیّد به کار و مشارکت در حیات اجتماعی و مدنی داشته باشد ولی همیشه باید «دل را با یار و دست را به کار داشتن». و عدم دخالت طریقة و درویشی در مسائل اجتماعی و امور سیاسی است ولی مجاز است که هر کدام از فقرا به عنوان شخص و بنا به تشخیص خود در امور مشارکت داشته باشند و اظهار نظر کنند. ولی در هر حال باید با خلوص نیّت بوده همواره خدا را در نظر داشته و به پیروی از عقلِ ایمانی و نه شیطانی تصمیم بگیرند تا مبادا «آلت دست و بهانهٔ اجراءِ مقاصد دیگران گردند» و به همین دلیل حقّ شهروندی اقتضا میکند که فقرا به نوبه خود قوانین مصوّبه کشور را محترم دانسته از آن اطاعت کنند، زیرا رعایت قانون برای همهٔ افراد جامعه ضروری است، خصوصاً فقرا که همیشه مطیع قانون بودهاند.
- مجالس و اجتماعات فقری صرفاً برای تعظیم امر الهی و یاد خدا است که البتّه موجب هم میشود که فقرا از حال یکدیگر مطّلع شده و احتمالاً به قصد خیرخواهی و خدمت به خلق در رفع گرفتاریهای هم بکوشند. ولی هرگونه گفتگوی دینوی اعم از سیاسی یا امور مالی در این مجالس ممنوع است بلکه موجب نارضایتی و سخّت صاحب معنوی مجلس میگردد. و چون اجتماع فقرا در مجالس فقری صرفاً به منظور یاد خدا و برگزاری مناسبتهای دینی و مذهبی شیعی مثل اعیاد و یا مجالس عزاداری حضرات معصومین (ع) و با رعایت احکام و شعائر دینی است، خصوصاً در مجالسی که محلّ آنها موقوفه است، مثل حسینیهها که واقف این امور را تصریح کرده است لازم است که این مجالس معنوی و محافل عرفانی با اجتماعات سیاسی و حزبی فرق گذاشته شود و ندانسته و نسنجیده پرهیز شود که مجالس فقری میتواند مورد سوءِاستفاده سیاسی قرار گیرد.
- برای جلوگیری از هر خلاف به عنوان فقری و تعالیم و اصول این سلسله برای هر حسینیه هیأت امنائی تعیین شده است تا مراقب افراد مشکوک بوده و تلاش در حفظ نظم و آرامش و جلوگیری از هرگونه مزاحمت برای همسایگان و یا هرگونه عملی که موجب تحریک مخالفان میشود خودداری گردد.
- در تهران بیش از یک قرن است که اوّلاً حسینیه امیر سلیمانی و ثانیاً حسینیه حائری محلّ برگزاری مجالس فقری بوده که از طرف مالکین برای انجام مراسم دینی و مذهبی فقرای نعمتاللّهی گنابادی وقف رسمی از طرف صاحبان آنها شده است و لذا هرگونه تصرّف در این حسینیهها بر خلاف نیّت مصرحِ واقف است و خلاف شرع و قانون محسوب میشود. و همانطور که در طول یک قرن هیچ گزارشی مبنی بر آنکه در این حسینیهها به غیر از مراسم عبادی و مذهبی جریان داشته است نرسیده. حوادث ناگواری که توسط دشمنان دانا و دوستان نادان در کوچهٔ گلستان هفتمِ خیابان پاسداران رخ داده ربطی به مراسم منعقد در این دو حسینیه ندارد.
در خاتمه توجّه فقرای عزیز را به این نکات و رعایت دستورات و حفظ آرامش مجالس فقری را خواهانم.
خدایا چنان کن سرانجام کار
تو خوشنود گردی و ما رستگار
خدمتگزار - سیدعلیرضا جذبی (ثابتعلیشاه)
تاریخ ۱۴ اردیبهشت ۱۴۰۳ شمسی مطابق ۲۴ شوّال ۱۴۴۵ قمری
سالگرد شهادت حضرت امام جعفر صادق (ع)