۲۳- نظریه سلسله گنابادی راجع به كشیدن تریاك چیست؟

 

 موضوع حرمت كشیدن تریاك در سلسله نعمةاللّهیه گنابادی از مسلّمیات است كه شرعاً و عقلاً آن را حرام مي‏دانیم و مضارّ آن خیلی بیشتر از شراب (می) مي‏باشد. و مرحوم جدّ امجد اعلی جناب حاج ملّا سلطانمحمد سلطان‏علیشاه(۱۳۹) كه جامع معقول و منقول و شریعت و طریقت و جنبه اجتهادی ایشان نیز در زمان خودشان نزد بزرگان و مراجع غیرقابل انكار بود - ولی كمتر فتوی مي‏دادند - درباره حرمت كشیدن تریاك در تفسیر شریف بیان السّعادة ذیل ایه شریفه: وَ یسئَلُونَكَ عَن الخَمر وَالْمَیسَرِ قُلْ فیهما اِثْمٌ كَبیرٌ(۱۴۰) در سوره بقره مشروحاً مضارّ و مفاسد آن را بیان فرموده و به حرمت آن فتوای صریح داده‏اند و فقیر هم آن را ترجمه نموده و در چاپ دوم ذوالفقار به ضمیمه آن طبع شده است.

 فرزند ایشان جدّ ماجد جلیل، جناب ملّاعلی نور علیشاه ثانی(۱۴۱)، نیز كه ایشان هم جامع شریعت و طریقت و در فقه هم مسلّم بودند، رساله مخصوصی در این باب به نام ذوالفقار نوشته و از چند نفر از مراجع زمان خود نیز استفتا نموده و آنان نیز حكم به حرمت آن داده‏اند كه در آخر كتاب ضمیمه نموده‏اند و به چاپ رسیده است.

 حضرت آقای والد مرحوم آقای حاج شیخ محمدحسن صالح علیشاه - قدّس سرّه -(۱۴۲) نیز در محاورات و بیانات خود این امر را تصریح فرموده و انزجار خود را از تریاكی به‏طور صریح بیان نموده و حتّی بارها فرمودند كه: «تریاكی از ما نیست، هرچند به ظاهر نزدیك باشد و یا در سلسله وارد باشد.» و در رساله شریفه پند صالح تصریح فرموده‏اند كه تریاك و چرس و بنگ هم از مسكرات محسوب و حرام است. خود فقیر هم به تبعیت از فتوی و نظر آن بزرگواران آن را شرعاً حرام دانسته و از آن نهی مي‏كنم و حتّی در اوان تحصیل نیز با اجازه پدر بزرگوارم - قدّس سرّه - مقاله‏ای در آن باره نوشته كه در چاپ دوم رساله شریفه ذوالفقار در آخر آن به ضمیمه چاپ شده است. و این امر كه حرمت كشیدن تریاك است، در آن زمان از اختصاصات سلسله گنابادی بود ولی اكنون پیروان زیادی دارد كه معتقد به حرمت مي‏باشند. و حتّی كسانی كه معتاد به كشیدن تریاك هستند، به هیچ‏وجه برای ورود در این سلسله پذیرفته نمي‏شدند مگر پس از آنكه اطمینان پیدا شود كه كاملاً ترك كرده‏اند و اكنون نیز همان‏طور است. و حضرت والد بزرگوار جناب آقای صالح علیشاه - قدّس سرّه - چند دستور برای ترك آن فرموده‏اند كه در آخر كتاب ذوالفقار چاپ شده است.

 مسكرات مایع و حشیش هم همان‏طور كه در فقه تصریح شه حرام است و اختصاص به باده انگور ندارد بلكه فقاع و نبیذ و غیر آن را نیز شامل است.

 مواد مخدّره‏ای هم كه در سالهای اخیر پیدا شده و خیلی از جوانها را گمراه و معتاد نموده، چون هم به عقل و هم صحّت مزاج و هم از لحاظ اخلاقی بسیار مضرّ مي‏باشد، به طریق اوْلی حرام و دوری از آن واجب است.

 در این‏باره نیز بعضی شاید گمان كنند این استدلال و تشبیه تریاك به شراب قیاس است ولی ما مي‏گوییم قیاس مستنبط العلّه است كه در فقه شیعه هم جائز است؛ زیرا علل حرمت شراب در كشیدن تریاك به‏نحو اتمّ موجود است، پس حرمت كشیدن تریاك اشدّ است.

 

 ۱۳۹) متولّد در ۲۸ جمادي‏الاولی ۱۲۵۱ قمری و مقتول در ۲۶ ربیع‏الاول ۱۳۲۷ مدفون در بیدخت گناباد.

۱۴۰) سورة البقرة، ایه ۲۱۹: «و از تو درباره شراب و قمار مي‏پرسند. بگو: در آن دو گناهی بزرگ است.»

۱۴۱) متولّد در ۱۷ ربیع‏الثّانی ۱۲۸۴ و مسموم و متوفّی در ۱۵ ربیع‏الاوّل ۱۳۳۷ و مدفون در شهر ری صحن امامزاده حمزه در مقبره آقای سعادت علیشاه.

۱۴۲) در هشتم ذیحجه ۱۳۰۸ قمری متولّد شده و در بیدخت سحرگاه نهم ربیع‏الثّانی ۱۳۸۶ قمری مطابق ۶ مرداد ۱۳۴۵ شمسی به عالم بالا پیوستند و در جوار جدّ بزرگوار خود جناب سلطان‏علیشاه مدفون گردیدند.

 

 

نقل از رساله رفع شبهات، تألیف: حضرت آقای حاج سلطانحسین تابنده رضاعلیشاه ثانی قدس سرّه سبحانی، چاپ پنجم، تهران، انتشارات حقیقت، ۱۳۷۷.