|
پیام ۲۳ صفر ۱۴۲۶ (۱۴/۱/۱۳۸۴) به كنفرانس صلح ادیان حضرت حاج دكتر نور علي تابنده گنابادي مجذوب عليشاه ارواحنا فداه
بسم الله الرحمن الرحیم
خطاب اینجانب به کسانی است که در کنفرانس۱ برگزار شده از جانب «بنیاد فرهنگی هماهنگی ادیان و صلح جهانی» گرد هم آمدهاند. از اینکه بزرگانی از ادیان مختلف در این دوران به فکر صلح و هماهنگی و وفاق میان مذاهب و ادیان افتادهاند، بسیار خوشحال شدم. زیرا دین امری است که اعتقاد به آن را به زور و جبر نمی توان تحمیل کرد. بلکه هر یک از ما بطور آگاهانه آن را انتخاب کرده ایم. ما که مسلمان ایم اسلام را انتخاب کردیم و معتقدیم که اسلام آخرین دین الهی و کامل ترین همه ادیان است. ولی نمی توان این اعتقاد را به اجبار به دیگری تحمیل کرد، زیرا دیگری هم باید تحقیق و جستجو بکند تا یقینا به این نتیجه برسد. بنابر این مادامی که پیروان ادیان به یک نتیجه واحد نرسیده اند، باید برای استقرار صلح جهانی، به همه ادیان احترام گذارد و به آنها اهمیت داد و امکاناتی را برای آنان فراهم کرد که بتوانند جستجوی خودشان را ادامه بدهند تا در راه وحدت ادیان موفق بشوند. ولی همانطور که گفته شد امروز نمی توان از وحدت ادیان دم زد بی آنکه عقیده دیگری را محترم شمارد. لذا به همین ترتیب دلیل من که معتقدم عرفان اسلامی در میان طریقه های عرفانی ادیان مختلف، مترقی ترین عرفان هست، این اعتقاد خود را به دیگران تحمیل نمی کنم اما امیدوارم سایرین هم به همین نتیجه برسند که من رسیدهام.
در دوران اخیر بسیاری از بزرگان و رهبران جهان متوجه این مطلب شده اند. چنانکه پاپ فقید ژان پل دوم که انسانی دانا و متوجه این نکات بود بعد از مدت ها اختلاف بین فرق مسیحی، به بیت المقدس رفت و با بزرگان ارتدکس نیز ملاقات کرد. پیروان ادیان در عین اینکه هیچ کدام نباید از اعتقادات دینی خود دست بردارند، باید به اعتقادات دینی دیگران هم احترام بگذارند و همچنین باید با هم نحوه ای همکاری اجتماعی داشته باشند بدون اینکه عقاید خویش را ترک کنند و یا حتی تخفیف بدهد و این مطلب باید در ذهن همه متدینان وارد بشود. خوشبختانه در عرفان اسلامی همواره این مساله مورد توجه بوده و عارفان مسلمان با پیروان دیگر ادیان معاشرت داشتند و به آنها احترام ميگذاردند. و کتب عرفانی نیز موید صدق این کلام است.
در عرفان اسلامی برای هر فردی شخصیتی قائل اند و به انسان ها این امکان را ميدهند که تحقیق کنند و بفهمند و بعد از درک مطلب، اعتقادات خود را اختیار کنند، کما اینکه در ابتدای ورود اسلام به ایران شاهد این واقعیت هستیم. درست است که اعراب، اول بار دین اسلام را پذیرفتند و بسیاری از ممالک اسلامی را فتح کردند ولی این صحیح نیست که بگوییم اعراب، ایران را فتح کردند، زیرا ورود اسلام به ایران تا حدود ری با جنگ و ستیز بود ولی بعد از آن مردم خودشان تعالیم اسلام را پذیرفتند و بر مبنای آن عمل کردند. اما چگونه به انتخاب اسلام رسیدند؟ چون در اسلام تعالیمی از قبیل اینکه انسان ها و حقوق آنها را باید محترم داشت و از آزادی بیان و عقیده حمایت کرد، این تعالیم را پسندیدند و به اسلام روی آوردند.
متاسفانه در دنیای امروز جریان سیاسی چنان غلبه پیدا کرده است که تعالیم عالیه ادیان را نیز تحت سیطره خویش درآورده است. چنانکه دفاع از صلح نیز با اغراض سیاسی همراه است همانند طرفداری و حمایت از یک جناح و یا مخالفت با آن. بزرگان ادیان باید سعی کنند اعتقادات دینی از سیطره سیاست دور بشود و آلت دست هیچ یک از افکار و آرای مختلف سیاسی قرار نگیرند. البته انسان ها آزادند خودشان روش سیاسی و اجتماعی مورد قبول خویش را انتخاب کنند و از جنبه اعتقادی به یکی از ادیان الهی، متدین باشند ولی اینکه کسانی احساسات دینی را در هر قومی و هر ملتی تحریک کنند و از آن استفاده کنند، چنانکه این امر امروزه در عالم سیاست متداول است، امر خطرناکی است که هم اعتقادات مردم را خراب ميکند و هم امکان آن انتخاب اصلح را در اعتقادات برای مردم باقی نمی گذارد و حاصلش این است که جنگ بین پیروان ادیان را بیشتر ميکند. به این جهت است که کار بنیاد هماهنگی دینی بسیار ضروری است و صلح جهانی هم امکانی است برای این قبلی بنیادها که به جستجو و انتخاب اصلح ادامه دهند.
خیلی متشکرم، والسلام *** اضافه کنم که من قبلا از طرف جناب آقای ماهاریشی کاپیل ادوایت۲ رئیس محترم بنیاد، نامه ای دریافت کردم که خبر این کنفرانس را داده بودند و از مخلص برای شرکت در آن دعوت کرده بودند و البته چون هر نامه ای را باید پاسخ داد من در پاسخ به این دعوتنامه، نامه ذیل را به ایشان نوشتم:
جناب آقای ماهاریشی کاپیل ادوایت ۱۴ فروردین ۱۳۸۴، ۳ آوریل ۲۰۰۵
با عرض سلام صمیمانه، دعوتنامه شرکت در کنفرانس بنیاد هماهنگی مذهبی و صلح جهانی را دریافت کردم. من نیز تشکیل چنین بنیادی را با هدف مذکور تایید ميکنم. تاریخ قرون اخیر به ما هشدار داده است که مراقب نفوذ دشمنان در عالم معنوی دین داری باشیم و بدون سقوط در غرقاب بدبینی و با درنظر گرفتن: «ان بعض الظن اثم»۳ ، مراقبت کافی داشته باشیم و گفته خداوند را که فرمود: «و لقد کرمنا بنی آدم»۴ ، را ملاک تکریم همنوع قرار دهیم.
اعتقادات دینی کاملا شخصی است و قابل تحمیل به دیگری نمی باشد. بدیهی است متدین به هر دینی، اعتقادات خود را برتر ميداند و به همین جهت است که از میان تمام ادیان همان دین را انتخاب کرده است. وجه مشترک همه آنها « تدین » است یعنی قبول عقاید و تعالیمی معنوی و تقید و تسلیم به نظام معنوی اجتماعی خاص. ما مسلمانان که اسلام را انتخاب کرده ایم، آن را دین صلح و صفا و آزادی دانسته ایم و با همه تکریم شدگان (بنی آدم) انس و تعامل معنوی داریم و چون معتقدیم که: «لا اکراه فی الدین»۵ ، لذا برای همگان این حق - و بلکه وظیفه - را قائل ایم که به جستجوی نظام برتر معنوی بپردازند و لازم وجود امکانات آزاد چنین جستجویی را استقرار صلح در جهان ميدانیم و از نظر ما وظیفه همه افراد بشر بخصوص دین داران عالم، حفظ و استقرار چنین صلحی است. علی الخصوص سلوک عرفانی را برای متدینین به همه ادیان لازم ميدانیم.
عرفان که در واقع معنای واقعی و روح همه ادیان الهی است، وسیله ارتباط و وجه مشترک آنان ميباشد. من بنده کمترین خداوند و همچنین اسلاف معنوی و نسبی من در این راه کوشیده ایم و برای حفظ آن ایثارها کرده و حملات ناروا را به مصداق: «اذا خاطبهم الجاهلون قالوا سلاما»۶ ، احیانا با اغماض یا در حد دفاع از خود تحمل نمودهایم. هندوستان مدتها مرکز عرفان اسلامی بوده و کوششهایی از قبیل آنچه عارف شهیر مسلمان، داراشکوه، در مسیر تقریب ادیان اسلام و هندو انجام داد، مورد تصویب و تایید همه پیروان واقعی ادیان است. اکنون نیز هندوستان مظهر صلح جهانی و عرفان بوده و انشاء الله بعدا نیز خواهد بود. آقای حسینعلی کاشانی بیدختی که در عرفان نظری مطالعه دارند و سلوک عرفانی را از سال ها قبل نزد بزرگان عرفان و اسلاف من شروع کرده و تا هم اکنون ادامه داده اند به این کنفرانس خواهند آمد و توضیحاتی اگر لازم باشد، خواهند داد. خود این دعوتنامه و پاسخ آن مراحلی است از طریق سلوک عرفانی و مطالعه نظری عرفان. تاییدات شما را در صراط المستقیم خواهانم.
با عرض مجدد آرزوی توفیق
۱. متن پیام به کنفرانس صلح ادیان که از جانب «بنیاد هماهنگی ادیان و صلح جهانی» در فروردین سال ۱۳۸۴ در هندوستان برگزار شد. عرفان ایران (مجموعه مقالات) - شماره ۲۲ / گردآوری و تدوین سید مصطفی آزمایش. تهران: حقیقت، ۱۳۸۴، صص. ۵ – ۹. Maharishi Kapil Adwait .۲ ۳. سوره حجرات، ایه ۱۲: زیر پاره ای از گمان ها در حد گناه است. ۴. سوره اسراء، ایه ۷۰: ما فرزندان آدم را کرامت بخشیدیم. ۵. سوره بقره، ایه ۲۵۶: در دین هیچ اجباری نیست. ۶. سوره فرقان، ایه ۶۳: و چون جاهلان آنان را مخاطب سازند، به ملایمت سخن گویند. |
|||
|
